گوشه ای از دیپلماسی پیامبر اسلام مذاکره با سفرا ونمایندگان قبائل و گروههای مذهبی و دولتها

در زندگی سیاسی پیامبر اسلام دیپلماسی بیش از قدرت و اعمال آن نقش سازنده بر عهده داشته است . این حقیقت را می توان با مطالعه ابعاد مختلف زندگی سیاسی پیامبر به وضوح به دست اورد. شیوه پیامبر(ص) در دعوت و اعزام مبلغ ومربی و سفرا و هیئتهای نمایندگی و ارسال پیام به سران دولتها ی بزرگ و کوچک و تشکیل کنگره های بحث آزاد و برخوردهای منطقی با مخالفین نشانه هایی از دیپلماسی فعال پیامبر است. در میان روشهای دیپلوماسی پیامبر مساله با نمایندگان مخالفین و دولتها و قبائل و گروههای مذهبی ا زاهمیت بیشتری برخوردار است زیرا این شیوه بهترین وسیله برای اطلاع از نقطه نظرهای دیگران است وخود نشانگر احترام به عقیده و فکر مخالفین می باشد. وقتی سفیری فرستاده می شود در حقیقت مفهوم آن یک عرضه است بدون آنکه درآن تقاضایی مطرح باشد. ولی وقتی با سفرا و نمایندگان مذاکره بعمل می آید عرضه ای در برابر تقاضایی مطرح می گردد. گر چه پیامبر از هر دو شیوه بهره می گرفت وهرگز در انتظار آن نمی نشست که تقاضائی بالفعل صورت بگیرد تا مذاکره ای آغاز گردد و عرضه ای تحقق پذیرد ولی به تقاضا بدلیل تأثیربیشتری اهمیت ویژه ای قائل بود واصولا بیشترین عرضه ها در شیوه دعوت پیامبر بمنظور ایجاد زمینه تقاضا بود. در مواردی مانند ملاقاتها با افراد قبائل مختلف درمراسم حج ومهاجر تهایی مانندمهاجرت مسلمانان به حبشه و اعزام نمایندگان آنچه که مهم و هدف اصلی بود ایجاد انگیزه تحقیق و زمینه تقاضا و فتح باب مذاکرات بود. تردیدی نیست که زمینه تقاضا بصورت بالقوه نسبت به آنچه که پیامبر (ص) عرضه می نمود در سرنوشت و فطرت همه کس وجود داشت وهمین تقاضای بالقوه بصورت فردی و گروهی برای تأثیر عرضه کافی بود. ولی قبلیت بخشیدن به این حالت بالقوه و بیدار نمودن و جدانها و استخراج نمودن نهفته های گنج فطرت نقش مهمی در سهولت پذیرش عرضه ها دارد.